Inseminacja – kiedy ją stosujemy i na czym polega?

O niepłodności mówimy, gdy regularne współżycie nie przynosi ciąży w ciągu roku. Dotyczy to co najmniej 20%, czyli co piątej pary. Czy to chemia którą jemy, smog, stresująca praca? – Być może. Jednak głównym czynnikiem ograniczającym płodność jest wiek. Kiedyś normą było spotkanie na porodówkach 18-sto czy 20 letnich ciężarnych, którym towarzyszyli równo letni partnerzy. Teraz zaczynamy starać się o pierwsze dziecko mając 30, a niekiedy 40 lat.Więcej lat to nie tylko mniej komórek jajowych, które wraz z wiekiem są coraz częściej uszkodzone lub niezdolne do zapłodnienia. To nie tylko pogarszające się parametry nasienia. Więcej lat to też choroby, które przebyliśmy, zapalenia przydatków mogące doprowadzić do niedrożności jajowodów, endometriozy, czy u mężczyzn zapalenia gruczołu krokowego lub jąder. Po tym jak zaczniemy monitorować cykl i wiemy, czy dochodzi do owulacji czy też nie oraz po badaniach nasienia. Jedną z pierwszych technik leczenia niepłodności jest inseminacja. Jest ona rozwiązaniem małoinwazyjnym i polega na wprowadzeniu spreparowanego wcześniej nasienia partnera do macicy kobiety. W wielu przypadkach, szczególnie gdy problemem jest bariera śluzu lub zaburzone parametry nasienia zastosowanie inseminacji kończy się sukcesem i kobieta zachodzi w ciążę.

Czym jest inseminacja?

Wyróżniamy kilka rodzajów inseminacji:

• naszyjkową
• dojajowodową
• domaciczna

Ostatnia z metod jest najczęściej stosowana i polega na bezpośrednim podaniu cienkim cewnikiem do jamy macicy, wcześniej spreparowanego nasienia. Jest to technika, która pozwala na ominięcie bariery śluzu szyjkowego, który czasem nie stwarza właściwych warunków, by plemniki mogły przetrwać i dotrzeć do komórki jajowej. Inseminacja jest też stosowana przy obniżonych parametrach nasienia . Inseminację wykonuje się nasieniem partnera lub w niektórych przypadkach nasieniem dawcy. Zabieg jest bezpieczny i nieskomplikowany. Czas jego trwania ogranicza się do kilku minut. Natomiast samo przygotowanie do inseminacji trwa dłużej gdyż wymaga przeprowadzenia badań, monitorowania owulacji, czasami dodatkowo stymulacji hormonalnej i ustalenia momentu najbardziej korzystnego na jej przeprowadzenie.

Kiedy stosujemy inseminację?

Zabieg polecany jest parom, u których zdiagnozowano następujące schorzenia bądź dolegliwości:

• Obniżone parametry nasienia
• Obecność przeciwciał przeciw plemnikowych
• Wrogość śluzu
• Niemożność współżycia
• Niepłodność idiopatyczna
• Azoospermia - brak plemników u partnera (inseminacja nasieniem dawcy)

Obniżona koncentracja, ruchliwość i żywotność plemników w nasieniu sprawia, że po pokonaniu nieprzyjaznego kwaśnego środowiska pochwy oraz czasami wrogiego śluzu szyjkowego, niewiele ich zostało w wędrówce do jajowodu, gdzie ma dojść do zapłodnienia komórki jajowej.

Techniki przygotowania nasienia do inseminacji selekcjonują najlepsze plemniki , poprawiają ich ruchliwość i zdolność do zapłodnienia. Podając je do jamy macicy nie dość , że skracamy im o połowę drogę to bezpiecznie przeprowadzamy je przez nieprzyjazne środowisko pochwy i czasami śluzu szyjkowego.

Innym powodem stosowania inseminacji może być niemożność współżycia w określonych dniach cyklu. Nie rzadko u mężczyzn, na skutek zaburzeń seksualnych lub psychicznych nie dochodzi do wytrysku przy współżyciu w dniu owulacji, nie mogą też oddać nasienia do inseminacji. Jest to niesłychanie frustrujące, czy wręcz rozkładające życie rodzinne. Nasienie do inseminacji możemy oddać w dowolnym momencie, w sprzyjających mężczyźnie warunkach i po prostu je zamrozić. Wtedy w dniu owulacji jeśli mężczyźnie uda się oddać nasienie wykorzystujemy świeże , jeśli nie - mrożone. Rzadko pary o tym mówią , rzadko też mężczyźni się do tego przyznają. Próbujemy zrzucić to na frustrujący i stresujący tryb życia. „Zmienię pracę albo pojadę na wakacje to wszystko wróci do normy” - mówimy. A kolejne miesiące mijają.

Czasami nie wiemy co może być przyczyną niepłodności ( niepłodność idiopatyczna) Inseminacja jest pierwszą techniką wspomaganego rozrodu, którą stosujemy zanim zdecydujemy się na zapłodnienie pozaustrojowe czyli in vitro.

Przygotowanie do inseminacji

Przygotowania rozpoczynają się w pierwszych dniach cyklu kobiety. Niezbędne jest wykonanie badania USG, dzięki któremu określa się liczbę i wielkość pęcherzyków antralnych – wejściowych. Następnie w kilkudniowych odstępach obserwujemy w USG wzrost pęcherzyka lub pęcherzyków. Oceniamy moment owulacji, w którym przeprowadzamy inseminację. Niekiedy przy braku samoistnych cykli pacjentka w czasie monitorowania jest stymulowana lekami hormonalnymi. Chcemy uzyskać jeden, dwa czasami trzy pęcherzyki.

W dniu owulacji partnerki, mężczyzna po 3-5 dniowej absencji seksualnej, oddaje nasienie. Jest ono następnie oceniane i w zależności od jakości poddawane zabiegom selekcji płukania i filtracji W efekcie uzyskujemy plemniki o lepszej budowie, większej żywotności i ruchliwości, a co za tym idzie wyższej zdolności do zapłodnienia.

W przypadku, gdy w nasieniu nie ma plemników, możemy spróbować pobrać je z najądrzy lub jąder drogą biopsji chirurgicznej. Jeśli i tam ich nie ma, stosujemy nasienie dawcy.

Pamiętajmy, że zabieg inseminacji ograniczony jest warunkami „ ustawy o in vitro” i wymaga żeby ośrodek ją przeprowadzający miał odpowiednie zgody. Pacjenci poddawani są ustawowo określonymi badaniami np. w kierunku HIV, HBS, HCV, WR itd. Muszą podpisać też odpowiednie zgody.

Na czym polega zabieg?

Inseminacja jest techniką małoinwazyjną i o ile do zaplemnienia, czyli podania nasienia dochodzi w sposób sztuczny, to zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik jest naturalne. Zabieg odbywa się w gabinecie lekarskim, na fotelu ginekologicznym. Do macicy zostaje wprowadzona elastyczna rurka o średnicy półtora milimetra. Jest to niebolesne, wymaga założenia do pochwy wziernika jak przy pobieraniu cytologii. Następnie przez cewnik wstrzykuje się do macicy ok 1 ml spreparowanego nasienia. Dalej plemniki muszą radzić sobie same. Po zabiegu pacjentka odpoczywa kilka minut, po czym może opuścić klinikę. Tego dnia najczęściej odpoczywa w warunkach domowych.

Skuteczność inseminacji waha się od 7 do 20 proc. na cykl w zależności od parametrów nasienia, wieku kobiety i liczby dojrzałych pęcherzyków w danym cyklu i oczywiście kliniki.

W klinikach Salve Medica R w roku 2018 odsetek udanych inseminacji wyniósł 19% . Wysoka skuteczność tej procedury wynika z przeprowadzenia bardzo szczegółowych badań nasienia, które pozwalają jak najdokładniej ocenić ich jakości i dobrać metodę preparatyki przy jednoczesnym zachowaniu wyśrubowanych standardów przygotowania do samego zabiegu inseminacji. Inseminację przeprowadzamy w takich samych warunkach jak transfer zarodków przy in vitro.

Po inseminacji

Po inseminacji pacjentka zaczyna stosowanie leków wspierających II fazę cyklu zgodnie z kartą stymulacji. Ich celem jest wsparcie implantacji zarodka i jego właściwy rozwój w pierwszym etapie. Cykl kończy się oznaczeniem poziomu βHCG - gonadotropiny kosmówkowej, hormonu wytwarzanego podczas ciąży. Jeśli wynik jest dodatni i właściwy dla danego dnia cyklu to powtarzamy badanie po 48h. Wzrost stężenia βHCG o co najmniej 75% potwierdza ciążę. Pamiętajmy, żeby nie przestawać przyjmowania przepisanych leków do czasu kontroli USG. Testy ciążowe z moczu mają znaczenie drugorzędne i stosujemy je jedynie gdy nie możemy oznaczyć βHCG. Warto również powiadomić klinikę i lekarza prowadzącego o pozytywnym wyniku badania. To dla nas również ogromna radość. Jeśli wynik badania βHCG jest ujemny postępujemy zgodnie z kartą stymulacji i odstawiamy leki zapisane na II fazę cyklu. Twój lekarz prowadzący podpowie jakie są kolejne kroki.

Dowiedz się więcej o inseminacji!